– ADVERTORIAL – Er zijn in Nederland bijna twee miljoen mensen die verslaafd zijn aan middelen zoals alcohol, drugs of medicijnen. Het vormt hierdoor een groot probleem in onze maatschappij. Een middelenverslaving is een verzamelnaam voor tal van verslavingen, maar wat is het precies? En nog belangrijker; wat is er tegen te doen?
Of het nu gaat om alcohol, cocaïne, medicijnen of cannabis; het onder controle krijgen van een verslaving is zonder professionele hulp erg lastig. Daarom zijn er instellingen die gespecialiseerd zijn in verslavingszorg. Eén van deze gespecialiseerde instellingen is Vincere GGZ, dat een scala aan behandelingen heeft om een verslaving onder controle te krijgen.
Wat is een verslaving?
Voordat de middelenverslaving besproken wordt, is het belangrijk om toe te lichten wat een verslaving precies is. De term verslaving geeft deels weer waar het probleem ligt. Iemand is verslaafd wanneer er geen controle meer bestaat over het eigen gedrag en de eigen gedachten. Daarbij ontstaat er een verslavende behoefte waar geen grip meer op is. Dit valt uiteen in een geestelijke en lichamelijke afhankelijkheid:
- Geestelijke afhankelijkheid
De hersenen denken niet zonder het gedrag of middel te kunnen. - Lichamelijke afhankelijkheid
Het lichaam denkt niet meer zonder het gedrag of middel te kunnen.
Ontstaan en ontwikkeling van een verslaving
Een verslaving ontstaat niet van de ene op de andere dag. Daarbij wordt een verslaving na verloop van tijd steeds sterker. Voordat het zover is, gaat er een heel proces aan vooraf waarin de verslaafde steeds minder controle krijgt over de eigen gedachten en het gedrag. Dit maakt het erg lastig om de regie weer in eigen handen te nemen.
Negatieve spiraal
Het is met name het gebrek aan controle wat bij veel verslaafden tot frustraties leidt. Veel van hen komen hierdoor in een negatieve spiraal terecht. Pogingen om te stoppen lopen zonder professionele hulp vaak op niets uit. De frustraties die hieruit voortkomen, kennen bij velen maar één uitvlucht: opnieuw vervallen in het verslavende gedrag of middel.
Gedragsverslaving en middelenverslaving
Er zijn ontzettend veel verslavingen en er komen er steeds meer bij. Daarbij bestaat er een onderscheid tussen twee soorten:
- Enerzijds is er een gedragsverslaving, waar de relatief nieuwe gameverslaving een voorbeeld van is. Bij een gedragsverslaving is iemand verslaafd aan een bepaald soort gedrag en kost het veel moeite om dit gedrag onder controle te houden. Na verloop van tijd ontstaat er een geestelijke afhankelijk van dit gedrag.
- Anderzijds is er de middelenverslaving. Daarbij is iemand verslaafd aan het middel dat wordt ingenomen. Bij een middelenverslaving is iemand niet alleen geestelijk, maar ook lichamelijk afhankelijk. Dit komt omdat het lichaam gewend raakt aan het toegediende middel. Dit is dan ook de reden dat de verslaafde heftige ontwenningsverschijnselen kan ervaren.
Soorten middelenverslaving
Er zijn tal van middelen waar iemand een verslaving voor kan ontwikkelen. Een middel kan grofweg drie soorten effecten hebben. Deze middelenindeling is niet waterdicht, aangezien een middel ook combinatie-effecten kan veroorzaken.
Stimulerende middelen
Een eerste categorie van verslavende middelen is stimulerend van aard. Dit heeft als gevolg dat na het gebruik ervan, er veel energie in het lichaam vrijkomt. Wanneer gesproken wordt over stimulerende middelen, spreekt men ook wel over uppers. Helaas komt na een up al vrij snel een down. Dit is het moment van uitputting dat samengaat met onrustige, angstige en geïrriteerde gevoelens. Veel mensen met een verslaving krijgen dan al gauw de neiging om de pijn te stillen en het middel opnieuw te gebruiken. Voorbeelden van stimulerende middelen zijn:
- Cocaïne.
- XTC.
- Ketamine.
- Speed.
- 4FA/4FMP.
Verdovende middelen
Een tweede categorie verslavende middelen is verdovend. Deze worden ook wel downers genoemd. Dit soort middelen werkt verdovend op de hersenen, waardoor lichamelijke en geestelijke pijn tijdelijk wat minder aanwezig aan. Dit effect is echter maar tijdelijk en veel verslaafden gebruiken herhaaldelijk verdovende middelen om de pijn niet onder ogen te komen. Voorbeelden van verdovende middelen zijn:
- Alcohol.
- Cannabis (wiet/hasj).
- Poppers.
Geestverruimende middelen
Een derde categorie van verslavende middelen is geestverruimend. Na het gebruik van dit soort middelen wordt het blikveld op de wereld tijdelijk helemaal anders. Daarbij kunnen hallucinaties voorkomen: beelden die niet overeenkomen met de werkelijkheid. Deze hallucinaties kunnen betrekking hebben op de zintuigen waaruit gevaarlijke situaties kunnen ontstaan. Voorbeelden van dit soort middelen zijn:
- LSD.
- Lachgas.
- Paddo’s.
Wat zijn middelenverslavingen die vaak voorkomen?
Er zijn twee middelenverslavingen die erg vaak voorkomen in Nederland. Veruit de meest voorkomende verslaving is alcohol. Uit schattingen blijkt dat bijna een half miljoen mensen kampt met een alcoholverslaving. Een tweede veelvoorkomende verslaving is cocaïne, wat een van de meest verslavende drugs is die bestaat.
Alcoholverslaving
In de Nederlandse maatschappij zijn er veel mensen die geregeld een alcoholische drank nuttigen. Gematigd alcohol drinken hoeft echter niet direct een probleem te zijn. Alcohol is op veel plekken te koop en het wordt sociaal geaccepteerd om het te drinken. Echter, worden de risico’s van alcohol sterk onderschat. Zeker langdurig alcoholmisbruik geeft een grotere kans op:
- Schade aan de hersenen (syndroom van Korsakov).
- Klachten aan de maag (ontstoken maagslijmvlies).
- Overgewicht (alcohol bevat namelijk veel calorieën).
- Leverschade en schade aan de darmen.
- Kanker in de keel, de mond, slokdarm en strottenhoofd.
Naast gezondheidsklachten hebben veel mensen met een alcoholverslaving ook financiële en sociale problemen. Dit maakt dat alcohol verstrekkende gevolgen kan hebben in het leven van een verslaafde en zijn of haar omgeving.
Cocaïneverslaving
De harddrug cocaïne staat bekend om de heftige effecten die het teweegbrengt. Cocaïne wordt vaak gebruikt vanwege de stimulerende werking. Het incidenteel gebruik van cocaïne kan daarbij zeer snel overgaan in een verslaving. Niet voor niets is het een van de meest verslavende drugs die bestaat. Hier wordt echter de volgende prijs voor betaald:
- Schade aan hart en bloedvaten.
- Uitputting door gewenning aan de drug.
- Kapot tussenschot van de neus (door het snuiven van cocaïne).
- Grotere kans op ernstige depressie.
Een langdurige cocaïneverslaving kan zelfs leiden tot een veranderde persoonlijkheid waarbij afstandelijk en onverschillig gedrag centraal staat. Daarnaast is cocaïne simpelweg duur en gaat het vaak samen met onverantwoord gedrag. Dit maakt het een drug met ernstige risico’s voor iedereen die bij het gebruik betrokken is.
Wat is er tegen een middelenverslaving te doen?
Er bestaan ontzettend veel middelen waar mensen aan verslaafd kunnen raken. Of het nu gaat om alcohol, cocaïne, medicijnen of cannabis; het onder controle krijgen van een verslaving is zonder professionele hulp erg lastig. Daarom zijn er instellingen die gespecialiseerd zijn in verslavingszorg. Eén van deze gespecialiseerde instellingen is Vincere GGZ, dat een scala aan behandelingen heeft om een verslaving onder controle te krijgen. Een verslaving wordt hierbij gezien als een chronische ziekte waar iedereen aan kan komen te lijden. Hier hoort een professionele en gefundeerde behandeling bij door verslavingsartsen, psychologen en verpleegkundigen.
Dubbele diagnose
Een behandeling van een middelenverslaving begint altijd met een gesprek met een psycholoog. Het doel van dit gesprek is om inzichtelijk te maken wat het onderliggende probleem is van de verslaving. In de praktijk komt een dubbele diagnose namelijk vaak voor. Een dubbele diagnose betekent dat iemand zowel een verslaving heeft als een psychische stoornis. Voorbeelden van een psychische stoornis zijn een depressie, angststoornis of ADHD. Deze psychische stoornis kan een grote invloed hebben op de verslaving, andersom geldt hetzelfde. Dat maakt het een complex probleem waar professionele hulp de oplossing kan zijn.
Tot slot
Een verslaving kan iedereen overkomen en heeft de potentie om levens kapot te maken. Daarom is het van belang om zo snel mogelijk goede hulp in te schakelen. Met behulp van de juiste behandelaars kan gekeken worden naar een oplossing waarbij de verslaving blijvend onder controle is. Het streven hierbij is om weer zelfstandig te functioneren in de maatschappij, zonder problematisch middelengebruik.
Het bericht Middelenverslaving; de grootste vorm van verslaving in Nederland verscheen eerst op Dokter.nl.